การสูญเสียสภาพและการบูดเน่าของน้ำยาง
สารประกอบจำพวกไลปิดในน้ำยาง สามารถถูกไฮโดรไลซิสกลายเป็นอนุมูลของกรดไขมัน เช่น กรดสเตียริค กรดโอลิอิค และกรดอะมิโน อนุมูลของกรดที่เกิดขี้นนี้จะแทนที่โปรตีนตรงผิวของอนุภาคยาง ทำให้โลหะอิออนซึ่งมีอยู่ในน้ำยาง ( โลหะอิออนชนิดประจุ 2+ เช่น แคลเซียม แมกนีเซียม ซิงค์ ) ทำปฎิกริยากับกรดไขมันตรงผิวอนุภาคยาง เกิดเป็นเกลือของโลหะซึ่งไม่ละลายน้ำ น้ำยางจึงเกิดการสูญเสียสภาพ
จุลินทรีย์ เป็นสาเหตุสำคัญในการที่ทำให้น้ำยางเสียสภาพ การนับปริมาณของเชื้อจุลินทรีย์ในน้ำยางเป็นการติดตามการบูดเน่าของน้ำยาง ซึ่งวิธีการนับปริมาณจุลินทรีย์ ทำได้โดยเจือจางน้ำยางหลายเท่าตัว แล้วใส่ลงไปในถาดเลี้ยงเชื้อ ตั้งทิ้งไว้ที่อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 5 วัน แล้วนับจำนวน colony ซึ่งการตรวจสอบแต่ละตัวอย่างจะใช้เวลานานมาก จึงทำให้ไม่สามารถป้องกันการบูดเน่า แล้วสูญเสียสภาพของน้ำยางที่เกิดขึ้นเร็วมากไม่ได้ จึงมีความพยายามหาวิธีที่จะตรวจสอบการบูดเน่าของน้ำยางเพื่อป้องกันการเสีย สภาพไป วิธีดีที่สุดที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน คือ การตรวจหา Volatile fatty acid ( VFA )
Volatile fatty acids : VFA
ปี คศ. 1941 W. S. Davey จาก RRIM ได้พบว่าเกิดกรดที่ระเหยซึ่งสามารถกลั่นด้วยไอน้ำได้ ภายหลังจากการเสียสภาพของน้ำยางสด กรดที่ระเหยซึ่งกลั่นด้วยไอน้ำได้ เรียกว่า Volatile fatty acids เรียกแบบย่อว่า VFA ซึ่งส่วนใหญ่เป็นกรดที่มีขนาดโมเลกุลเล็ก ได้แก่ กรดฟอร์มิก , กรดอะซีติก , และกรด ไพรไพออนิก
ค.ศ. 1953 Philpott และ Sekher ได้พัฒนาวิธีการหาค่า VFA ที่มีอยู่ในน้ำยาง และต่อมาได้มีการกำหนดค่า VFA ของน้ำยางได้กำหนดไว้เป็นมาตรฐานในระบบ ISO และมาตรฐานด้านคุณภาพในการซื้อ ขายน้ำยาง
ค.ศ. 1955 A.S. Cook และ K.C. Sekar ได้เสนอความสัมพันธ์ระหว่างค่า VFA กับคุณภาพน้ำยางข้น โดยชี้ให้เห็นว่าค่า VFA ที่ระดับต่างกันแสดงให้เห็นถึงคุณภาพของน้ำยางในระดับที่แตกต่างกัน
นิยาม ของค่า VFA ที่ได้ หมายถึง จำนวนกรัมของ KOH ที่ทำปฎิกริยาสมมูลพอดีกับกรดที่กลั่นระเหยได้ด้วยไอน้ำ จากน้ำยางที่มีของแข็งจำนวน 100 กรัม
เชื้อจุลินทรีย์ ที่มีอยู่ในน้ำยาง ทำให้เกิดค่า VFA เมื่อในน้ำยางมีเชื้อจุลินทรีย์สูงขึ้น ก็จะให้ค่า VFA สูงขึ้นตามไปด้วย ดังนั้น แทนที่จะวัดปริมาณจุลินทรีย์ในน้ำยาง ซึ่งใช้เวลานานถึง 5 วัน จึงมีการเลือกใช้ค่า VFA เป็นตัวแทน โดยการวัดค่า VFA นั้นจะใช้เวลาเพียงประมาณ 1 ชั่วโมง
- น้ำยางที่มีคุณภาพดี มีค่า VFA ต่ำ เช่น VFA เท่ากับ 0.02 – 0.04
- น้ำยางที่มีคุณภาพไม่ดี มีค่า VFA ตั้งแต่ 0.1 ขึ้นไป