การจับตัวน้ำยาง : ผลิตเชิงผสม
การทำยางแผ่นดิบในลักษณะนี้ เกิดจากการรวมตัวของชาวสวนยาง ซึ่งอาจรวมตัวกันในรูปแบบกลุ่มเกษตรกร หรือสหกรณ์ร่วมกับนโยบายของภาครัฐในช่วงปี พศ. 2537 – 2538 ที่สนับสนุนในด้านเครื่องจักร อุปกรณ์ และห้องรมควันยาง จึงทำให้วิธีนี้เป็นที่แพร่หลายมากขึ้น ลักษณะเด่นของวิธีนี้ คือ สามารถผลิตได้ปริมาณมากในช่วงเวลาสั้น ๆ ทำให้กลุ่มเกษตรกรที่ใช้วิธีนี้มีทางเลือกในการจัดการกับยางแผ่นดิบที่ได้มา มากขึ้น การเลือกใช้วิธีจับตัวในลักษณะเชิงผสมมีลำดับขั้นตอนการผลิต ดังนี้
ขั้นตอนการเตรียมความพร้อม (การผลิตเชิงผสม )
ก่อนเริ่มการผลิตควรตรวจสอบความพร้อมในด้านต่าง ๆ ดังนี้
1. ความพร้อมของอาคารสถานที่ : อาคารโรงเรือนควรมีลักษณะโปร่ง อากาศถ่ายเทได้สะดวก มีการรักษาความสะอาด บริเวณพื้นควรเป็นพื้นเทคอนกรีต
2. ความพร้อมของอุปกรณ์ต่าง ๆ : ก่อนทำการผลิตควรจัดหาและตรวจสอบอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่จำเป็น ให้มีสภาพพร้อมที่จะใช้งาน อุปกรณ์หรือเครื่องมือที่จำเป็นในการทำยางแผ่น ได้แก่
- อุปกรณ์ที่ใช้ในการกรองน้ำยาง
- บ่อรับน้ำยางจากชาวสวน หรือบ่อพักน้ำยาง
- บ่อสำหรับจับตัวน้ำยาง
- ถังเก็บน้ำ และน้ำสะอาด
- ท่อลำเลียงน้ำยาง
- แผ่นสำหรับเสียบกั้นยางในบ่อจับตัว
- บ่อสำหรับแช่ยางที่จับตัวแล้ว หน้า และหลังเครื่องรีดยาง
- ความพร้อมของเครื่องรีดยาง
- กระป๋องสำหรับตวงปริมาตรของเหลว
- ภาชนะสำหรับผสมน้ำกรด
- ใบพายสำหรับกวนน้ำยาง และ แผ่นกวาดฟอง
- ราวสำหรับตากแผ่นยาง
3. การเตรียมความพร้อมของสารเคมี หรือวัตถุดิบที่จะนำมาใช้ในการผลิต : สารเคมีหรือวัตถุดิบที่จำเป็นจะต้องนำมาใช้ในการผลิตควรถูกเตรียมให้พร้อมใช้งาน ได้แก่
- น้ำ ควรเตรียมให้มีปริมาตรเพียงพอกับการใช้งาน และเป็นน้ำสะอาด
- กรด ควรถูกเตรียมให้พร้อมใช้งาน มีสัดส่วนการผสมที่ถูกต้อง และมีปริมาตรเพียงพอต่อการใช้งาน แต่ไม่ควรเตรียมไว้มากเกินไป
- น้ำยางสด
ขั้นตอนการทำยางแผ่นดิบ ( เชิงผสม )
เมื่อเตรียมอุปกรณ์และวัตถุดิบต่าง ๆ พร้อมแล้ว การทำยางแผ่นดิบในลักษณะเชิงผสมจะมีลำดับดังนี้
- การกรองน้ำยางลงบ่อพัก เพื่อเอาสิ่งสกปรก หรือสิ่งแปลกปลอมที่มีอยู่ในน้ำยางออกไป เช่น เปลือกไม้ ใบไม้ เป็นต้น นอกจากนี้ยังเป็นจุดที่จัดเก็บตัวอย่างน้ำยางเพื่อหาปริมาณเนื้อยางที่มี อยุ่จริง ( Dry Rubber Content : DRC. )
- เติมน้ำสะอาดลงในบ่อจับตัว ก่อนเติมน้ำลงไปในบ่อจับตัว ต้องตรวจสอบการปิดท่อระบายน้ำด้านล่างของบ่อจับตัวให้อยู่ในสภาพปิดเรียบ ร้อยก่อนทุกครั้ง
- เติมน้ำยางลงในบ่อจับตัว จะต้องระวังระดับความสูงของน้ำยางที่กำหนดไว้ในบ่อ ไม่ให้มีระดับที่สูงเกินไปหรือต่ำเกินไป เพราะจะทำให้ยางแผ่นมีขนาดไม่สม่ำเสมอ
- เติมน้ำกรดที่เจือจางเตรียมไว้ผสมกับน้ำยางในบ่อจับตัว แล้วใช้ใบพายกวนน้ำยางในบ่อจับตัวเล็กน้อย
- กวาดฟองของน้ำยางออกจากบ่อจับตัว ฟองที่เกิดขึ้นถ้าไม่กวาดออก จะถูกกักไว้ในแผ่นยางทำให้เมื่อนำไปทำยางแผ่นรมควันแล้ว ก็จะเห็นรอยฟองอากาศในแผ่นยาง ทำให้ยางแผ่นรมควันที่ได้ถูกตีชั้นยางต่ำลง ส่วนฟองของน้ำยางที่กวาดออกมา ควรเก็บรวบรวมไว้ในภาชนะเดียวกันเพราะจะนำไปขายเป็นเศษยางได้
- เสียบแผ่นกั้นลงในบ่อจับตัว แผ่นกั้นที่นำมาใช้งาน ควรถูกเตรียมให้พร้อมโดยการแช่น้ำเอาไว้ และต้องอยู่ใกล้กับบริเวณที่ใช้งาน เพราะถ้าเสียบแผ่นกั้นล่าช้า จะทำงานลำบาก หรือ แผ่นยางอาจจะหนา บาง ไม่เท่ากัน
- ปล่อยไว้ให้น้ำยางจับตัว ในช่วงเวลาที่กำลังรอให้น้ำยางจับตัว ก็สามารถทำงานในบ่อจับตัวอื่น ๆ ได้ต่อไป
- นำยางที่จับตัวแล้วไปแช่ในบ่อล้างยาง เมื่อสังเกตว่ายางในบ่อจับตัวดีแล้ว ควรเติมน้ำสะอาดลงไปในบ่อจับตัวเพิ่มเป็นการหล่อน้ำไว้บนผิวของแผ่นยาง ก่อนถอดแผ่นกั้นขึ้นจากบ่อ แล้วจึงนำแผ่นยางที่ได้ย้ายไปแช่ในบ่อล้างยาง เพื่อรอส่งเข้าเครื่องรีดยางต่อไป
- รีดแผ่นยางด้วยเครื่องรีดไฟฟ้า แผ่นยางที่แช่ไว้ในบ่อจะถูกนำผ่านเครื่องรีดที่ประกอบด้วยลูกกลิ้งเป็นคู่ ๆ โดยช่วงแรกจะเป็นลูกกลิ้งแบบไม่มีลาย และลูกกลิ้งชุดหลังเป็นลูกกลิ้งแบบมีลาย เมื่อผ่านเครื่องรีดแล้วแผ่นยางจะไหลลงในบ่อน้ำที่อยู่บริเวณด้านหน้าของ เครื่องรีดยาง
- ล้างทำความสะอาดแผ่นยาง แผ่นยางที่ผ่านการรีดแล้วผ่านลงมาในบ่อด้านหน้า จะถูกล้างด้วยน้ำสะอาดเพื่อชำระล้างกรดที่อาจตกค้างอยู่ที่ผิวแผ่นยาง หรือสิ่งสกปรกอื่น ๆ ที่ติดอยู่กับผิวของแผ่นยางออก
- ผึ่งแผ่นยาง เมื่อล้างแผ่นยางด้วยน้ำสะอาดแล้ว แผ่นยางจะถูกพาดตากอยู่บนราว เพื่อให้ความชื้นในแผ่นยางลดลง สิ่งที่ต้องระวังในการผึ่งแผ่นยาง คือ แผ่นยางไม่ควรถูกแสงแดดโดยตรงเพราะจะทำให้ยางเสื่อมคุณภาพได้ง่าย และต้องระวังเรื่องความสะอาดของแผ่นยางที่ผึ่งไว้ด้วย แผ่นยางที่ผึ่งไว้ จะมีทางเลือกในการดำเนินการต่ออยู่ 2 ด้าน คือ
- ผึ่งเอาไว้แล้วเก็บรวบรวมขายเป็นยางแผ่นดิบ
- นำเข้าห้องรมควันแล้วขายเป็นยางแผ่นรมควัน
ขั้นตอนหลังการทำแผ่นแล้วเสร็จ ( เชิงผสม )
หลังจากทำยางแผ่นดิบเสร็จแล้ว อุปกรณ์และเครื่องมือต่าง ๆ ควรได้รับการดูแลรักษา ดังนี้
- ต้องทำความสะอาดบริเวณสถานที่ที่ใช้ในการทำงานให้อยู่ในสภาพที่สะอาด
- ต้องทำความสะอาดภาชนะต่าง ๆ ที่ใช้งานอย่างสม่ำเสมอ
- จัดเก็บอุปกรณ์และเครื่องมือต่าง ๆ ให้อยู่ในสภาพพร้อมนำมาใช้งาน
- ควรตรวจสอบการจัดเก็บน้ำกรดให้อยู่ในสถานที่ที่ปลอดภัย รวมทั้งกรดที่คงเหลือจากการใช้งานด้วย
- บำรุงรักษาเครื่องจักรสำหรับรีดยาง และอุปกรณ์ต่าง ๆ ให้อยุ่ในสภาพพร้อมใช้งานอย่างสม่ำเสมอ